اصول تجویز رژیم غذایی

نخستین قدم برای در نظر گرفتن رژیم غذایی متناسب جهت کاهش یا افزایش وزن، محاسبه میزان کالری پایه بر حسب انرژی مورد نیاز یک فرد در حالت استراحت، است.

دکتر رضایی افزود: این مقدار پایه عموما از حاصل ضرب وزن بر حسب کیلوگرم در عدد 24 به دست می‌آید و البته این مقدار در آقایان در یک و در خانم‌ها در0.9 ضرب می‌شود. اگر در یک فرد میزان کالری پایه در ضریب جذب که معمولا 1.1 در نظر گرفته شود و همچنین ضریب فعالیت که بنا به مقدار فعالیت روزانه عمدتا بین 1.2 تا 1.9 متغیر است ضرب شود، حاصل کالری مورد نیاز برای ثابت ماندن وزن را نشان می‌دهد.

وی تصریح کرد: در صورت مصرف 7700 کیلوکالری انرژی کمتر یا بیشتر از مقدار محاسبه شده، فرد قادر به کاهش یا افزایش 1 کیلوگرم وزن بدن است. بر این اساس رژیم های غذایی لاغری مختلفی طراحی شده، که مبنای آن کاهش این میزان در عین تامین انرژی از همه سبدهای مختلف غذایی است.‌

این متخصص پزشکی ورزشی تصریح کرد: رژیم‌های غذایی مانند Atkins که مقادیر بسیار پایین کربوهیدرات در آن توصیه می‌شد به مرور در حال کنار گذاشته شدن است و بسیاری از صاحب نظران حذف کسری از هر سبد مواد غذایی مصرفی روزانه را بهترین روش تجویز رژیم کاهش وزن می‌دانند.
وی گفت: گروه‌های غذایی مختلف که پیش از این در قالب هرم غذایی تعریف می‌شد، طی سال‌های اخیر در راهنمای غذایی (بشقاب من) گنجانده می‌شود. بشقاب من به چهار بخش شامل، 30 درصد غلات، 40 درصد سبزیجات، 10 درصد میوه و 20 درصد پروتئین تقسیم می‌شود و در کنار آن یک لیوان شیر یا یک فنجان ماست قرار می‌گیرد.

دکتر رضایی افزود: برای تجویز رژیم غذایی کاهش وزن، بسته به شرایط بیمار دو رژیم LCD یا Low calorie diet و VLCD یا Very low calorie diet را می‌توان پیشنهاد کرد. برای استفاده از این رژیم ها، باید اطلاعات مربوط به کالری مواد غذایی مختلف را بدانیم و پس از صرف هر غذا یا میان وعده ای، کالری مصرف شده را محاسبه و یادداشت کنیم. این روش موجب دقت در محاسبه می‌شود و از نظر روانی نقش پیش‌گیرنده در مصرف بی حد و حصر تنقلات فاقد ارزش غذایی دارد.

وی ادامه داد: در رژیم با کالری کم، کالری پیشنهادی بستگی به وزن و فاکتورهای مختلفی دارد اما معمولا بین 1200 تا 1500 کیلوکالری در خانم ها و بین 1500 تا 1800 کیلوکالری در آقایان متغیر است. مقدار انرژی مصرفی کمتر از 1000 در خانم ها و کمتر از 1200 در آقایان بدون نظارت پزشک توصیه نمی‌شود.

این متخصص پزشکی ورزشی تصریح کرد: مصرف چربی در این رژیم محدود به کمتر از 20 تا 35 درصد انرژی مصرفی می‌شود که این مقدار در یک رژیم 1500 کیلوکالری روزانه، معادل مصرف 35 تا 60 گرم چربی روزانه است.

وی گفت: استفاده از کربوهیدرات های پیچیده مانند دانه‌ها و حبوبات کامل، میوه‌ها و سبزی‌ها به میزان 45 تا 65 درصد کالری مصرفی توصیه می‌شود. برای مصرف پروتئین نیز بهره گیری از گوشت ماهی و مرغ و بعضی حبوبات مانند عدس و لوبیا چیتی 15 تا 25 درصد کالری روزانه پیشنهاد می‌شود. در کنار این موارد نیز مصرف 20 تا 35 گرم فیبر باید لحاظ شود.
دکتر رضایی عنوان کرد: رژیم با کالری بسیار کم برای افراد چاقی استفاده می‌شود که شاخص توده بدنی بالای 30 دارند. این رژیم غذایی باید تحت نظر پزشک و حداکثر 12 هفته به صورت مداوم تجویز شود. مقدار کالری مصرفی کمتر از 800 کیلوکالری است و پیروی از آن به علت حس کمبود انرژی و بعضی عوارض تا حدی دشوار است. تجویز این رژیم غذایی برای بسیاری که دچار بیماری زمینه ای هستند، کودکان، خانم های باردار و شیرده مناسب نیست.
وی در پایان گفت: در صورتی که شاخص توده بدنی بالای 40 و یا این شاخص بیشتر از 35 اما همراه یک یا تعدادی عامل زمینه ای خطرناک و کشنده باشد و همچنین بیمار از تجویز رژیم سودی نبرد، به بیمار توصیه به جراحی باریاتریک جهت کاهش وزن می‌شود. طی این عمل که با تکنیک‌های مختلفی انجام می‌پذیرد، عموما بیمار به وسیله تعبیه باند یا بای پس معده و یا برش بخشی از معده مورد جراحی قرار می‌گیرد.

منبع:فارس 

#دکتر_میثم_رضایی

#متخصص_پزشکی _ورزشی

#سیدخندان

#فیزیوتراپی_مرکز_تهران

#آرتروز_زانو

#کمر_درد